Σημαντικά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου κάθε Δήμου της επικράτειας, είναι οι Σχολικές Επιτροπές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Διοικούνται από Συμβούλιο, στο οποίο μετέχουν έως δεκαπέντε μέλη, εκ των οποίων περιλαμβάνονται υποχρεωτικά δύο διευθυντές/διευθύντριες σχολικών μονάδων, εκπρόσωπος των γονέων και εκπρόσωπος των μαθητικών κοινοτήτων (για τα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης). Ο σκοπός ύπαρξης τους, είναι να διαχειρίζονται τις πιστώσεις ώστε να καλύπτονται οι λειτουργικές δαπάνες των σχολείων, να εκτελούν έργα για την επισκευή και συντήρηση των εγκαταστάσεων, να διαχειρίζονται τα έσοδα από ενδεχόμενη εκμετάλλευση των σχολικών κυλικείων καθώς και να λαμβάνουν κάθε μέτρο που κρίνεται αναγκαίο για τη στήριξη της διοικητικής λειτουργίας των σχολικών μονάδων.
Ένα σημαντικό έργο των σχολικών επιτροπών είναι η κατανομή των χρημάτων (α) για τις λειτουργικές και (β) για τις επισκευαστικές ανάγκες των σχολείων κάθε Δήμου. Την ευθύνη για τη διαχείριση των χρημάτων κάθε σχολείου έχει ο Διευθυντής και ο Σύλλογος των Διδασκόντων.
Στο Δήμο της Ιερής Πόλης του Μεσολογγίου, οι σχολικές επιτροπές λειτουργούσαν και λειτουργούν χωρίς σχεδιασμό, χωρίς στρατηγική, χωρίς όραμα, χωρίς αξιολόγηση και ιεράρχηση των αναγκών, χωρίς κριτήρια στην κατανομή των πιστώσεων και το σημαντικότερο: με παρακράτηση μεγάλων ποσών που θα έπρεπε να αποδίδονται στα σχολεία. Είναι χαρακτηριστικό το πρόσφατο παράδειγμα της απόφασης 70/2022 (24/10/2022) της σχολικής επιτροπής Β/βάθμιας εκπαίδευσης όπου, από το ποσό των 52.429,60€ που εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο για την επισκευή και συντήρηση των σχολικών κτιρίων του Δήμου Μεσολογγίου, παρακρατήθηκαν από τη σχολική επιτροπή 49.079,60€ (!!!) και αποδόθηκαν σε τρία (3) μόλις σχολεία 3.350€.
Διερωτάται εύλογα ο κοινός νους: τα υπόλοιπα σχολεία δεν έχουν επισκευαστικές ανάγκες; Δεν σπάνε τζάμια, δεν χαλάνε πόμολα, καζανάκια, βρύσες, λάμπες, κλπ σε αυτά τα σχολεία; Με ποιο τρόπο θα καλύψουν αυτές τις επισκευαστικές ανάγκες τους; Μήπως με τα λιγοστά χρήματα που προορίζονται για τις λειτουργικές τους ανάγκες; Η παρακράτηση χρημάτων που θα έπρεπε να διατίθενται στα σχολεία είναι πάγια τακτική τής δημοτικής αρχής αλλά πέρα ως πέρα παράνομη και έχει ιδιοτελή και ψηφοθηρικά κίνητρα.
Η σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου των σχολικών επιτροπών αποτελεί το «θεμέλιο λίθο» για την ομαλή και αποτελεσματική λειτουργία τους. Το δεκαπενταμελές όργανο θα πρέπει να έχει – εκτός από όσους ορίζει με ακρίβεια ο νόμος – δημότες που να έχουν κάποια σχέση με την εκπαίδευση έτσι ώστε να γνωρίζουν τις ανάγκες και τα προβλήματα των σχολικών μονάδων και κυρίως να μπορούν να βοηθήσουν στην επίλυσή τους.
Τον τελευταίο χρόνο, πρόεδρος της σχολικής επιτροπής Β/βάθμιας εκπαίδευσης ήταν ο Δήμαρχος, ο οποίος ταυτόχρονα ήταν και πρόεδρος στο Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο και πρόεδρος στη Δ.Ε.Υ.Α.Μ., ενώ παράλληλα εκτελούσε και χρέη Αντιδημάρχου Έργων και Γενικού Γραμματέα (;;;!!!), με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλές δυσκολίες και – κυρίως – καθυστερήσεις στη λειτουργία της σχολικής επιτροπής. Πρόσφατο παράδειγμα τέτοιας δυσλειτουργίας αποτελεί η «απενεργοποίηση» της δυνατότητας εκτέλεσης πληρωμών μέσω των τραπεζικών λογαριασμών των διευθυντών των σχολείων από τις 15-11-2022 και μέχρι σήμερα.
Αυτό είχε ως αντίκτυπο τα σχολεία να μην έχουν δυνατότητα εξόφλησης των τιμολογίων στους προμηθευτές τους καθώς και να μην μπορούν να προβούν στην αγορά του απαιτούμενου υλικού για την ομαλή τους λειτουργία τους. Το χειρότερο είναι πως το πρόβλημα δε θα λυθεί σύντομα, αφού η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την ανασυγκρότηση του Διοικητικού Συμβουλίου της σχολικής επιτροπής Β/βάθμιας εκπαίδευσης απορρίφθηκε δικαιολογημένα από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση καθώς ορίστηκε πρόεδρος άτομο που δεν είναι δημοτικός σύμβουλος, όπως απαιτεί η ισχύουσα Υπουργική Απόφαση. Πόσο δύσκολο είναι να εφαρμοστεί η νομοθεσία;
Επιπλέον, ζήτημα αποτελεί και η θέσπιση κριτηρίων για την κατανομή των πιστώσεων στα σχολεία. Ο νόμος με σαφήνεια θέτει τα εξής: «Η κατανομή των εγκεκριμένων πιστώσεων για την κάλυψη των αναγκών των σχολικών μονάδων γίνεται με απόφαση της Σχολικής Επιτροπής λαμβάνοντας υπόψη κυρίως τον αριθμό μαθητών, τον αριθμό τμημάτων, τον αριθμό αιθουσών διδασκαλίας, τη λειτουργία γυμναστηρίων, αιθουσών πολλαπλών χρήσεων, εργαστηρίων, βιβλιοθηκών κ.λπ., την παλαιότητα των κτιρίων, καθώς και τις ειδικότερες ανάγκες των σχολικών μονάδων» (ΦΕΚ 318/Β/25-2-2011). Η δίκαιη κατανομή των πιστώσεων στις σχολικές μονάδες, απαιτεί την ανάπτυξη ενός αλγορίθμου που να λαμβάνει υπόψη της όλα τα παραπάνω κριτήρια, τα οποία σημειωτέον μεταβάλλονται κάθε χρονιά για καθένα από τα σχολεία.
Όλα τα παραπάνω απαιτούν οργανωτική ικανότητα, ενδιαφέρον, αξιοσύνη, γνώση και εντιμότητα. Η λειτουργία των σχολικών μονάδων πρέπει να μείνει μακριά από μικροπολιτικές και συμφέροντα. Χρειάζεται να κοιτάξουμε με ευαισθησία και πραγματικό ενδιαφέρον τις ανάγκες των μαθητών για να μπορούμε κάθε χρόνο να αναπτύσσουμε και να βελτιώνουμε τις σχολικές εγκαταστάσεις και όχι να τις αποδομούμε.
Νικόλαος Κ. Σταμάτης
Εκπαιδευτικός – χημικός
Διευθυντής του Ημερησίου Γενικού Λυκείου Ευηνοχωρίου
Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος με τον συνδυασμό "Ισχυρός Δήμος, Δυνατές Κοινότητες, Ευημερία Πολιτών" Επικεφαλής συνδυασμού Όλγα Δασκαλή
